Statushouders, uitvoering integratie

Volg statushouders tijdens het hele integratietraject - het liefst door één persoon of instantie. Zo zie je of de zelfredzaamheid toeneemt, en aan welke ondersteuning behoefte is. Ook heb je eventuele problemen op tijd in het vizier en voorkom je erger. 

Weert
De gemeente Weert zet sinds 2018 een kansenverkenner in bij de AZC’s in de regio. Deze persoon brengt kansen en mogelijkheden van de statushouders in kaart en stelt een ontwikkeltraject op. Ook ontwikkelt hij een doorgaande lijn tussen COA en gemeente.

Hendrik-Ido-Ambacht
In Hendrik-Ido-Ambacht neemt VluchtelingenWerk een centrale positie in aan het begin van het integratieproces. Hierdoor heeft VluchtelingenWerk alle statushouders in beeld en zorgt ervoor dat alle andere relevante partijen dat ook krijgen.

Tilburg
In Tilburg doet de klantregisseur een uitgebreide intake en begeleidt de statushouder tot deze geen uitkering meer nodig heeft. De klantregisseur heeft ook contact met andere instanties die de statushouder begeleiden.
 

Nauwe samenwerking vergroot de kans op een succesvolle integratie. Hoe dat er uit kan zien? Er zijn korte lijnen tussen regionale en lokale partijen. 

Winterswijk
De gemeente Winterswijk ontwikkelde een platform voor alle bij integratie betrokken partijen. Samen delen ze kennis en informatie. Ook bekijken ze op welke terreinen partijen op elkaar kunnen aansluiten met hun activiteiten. 

Haarlem
De Haarlemse taalaanbieder Nova College vraagt de statushouder toestemming om de voortgang en aanwezigheid te delen met de klantmanager Werk & Inkomen van de gemeente. Dit draagt bij aan een integrale aanpak van integratie.

Informatie delen
Hoe deel je als betrokken partij informatie zonder privacyregels te overtreden? Op de webpagina Informatie delen van Toezicht Sociaal Domein wordt aan de hand van een casus aangegeven wat mogelijk is.

Zeist
In Zeist voert de gemeente elke 6 weken overleg met de ketenpartners, waaronder de Regionale Sociale Dienst en VluchtelingenWerk. Er wordt informatie uitgewisseld en eventuele zorgen over individuele gevallen gedeeld. Ook maken zij afspraken.

Hendrik-Ido-Ambacht
In Hendrik-Ido-Ambacht werken medewerkers van de Regionale Sociale Dienst, VluchtelingenWerk en het sociaal wijkteam, verschillende dagen per week op dezelfde plek in de gemeente. Informatie wordt zo makkelijker gedeeld. Ook is het eenvoudiger af te stemmen per casus. 

Tilburg
In Tilburg werken betrokken partijen samen, zowel op casusniveau als op beleidsniveau. Ook informeren ze elkaar over wat er op beide niveaus gebeurt. Partijen die statushouders begeleiden, kunnen knelpunten in de uitvoering agenderen voor het overleg op management- en beleidsniveau.

Taal en onderwijs moeten aansluiten bij wat statushouders kunnen en willen. Trajecten op maat dus, die ook rekening houden met de situatie en het gezinsleven van de statushouder.

Hilversum
De gemeente Hilversum wil dat jonge vluchtelingen een opleiding kunnen volgen. Hiervoor werkt de gemeente samen met de Stichting voor Vluchteling-Studenten (UAF). Het UAF betaalt de scholingskosten via een lening. 

Borne
In de gemeente Borne loopt het project ‘Taalhuis Junior’. Dit project ondersteunt kinderen van statushouders (tussen 9 en 18) op het gebied van de Nederlandse taal. De meeste kinderen vinden deelname aan Taalhuis Junior erg leuk en gaan op school met sprongen vooruit. 

Gooi & Vechtstreek
In de regio Gooi & Vechtstreek kunnen gemeenten gebruikmaken van TWiNburgering: Taal en Werk in Nederland. Deze organisatie zoekt binnen haar netwerk een stageplek op maat. Ook onderhoudt ze contacten met statushouders, gemeenten, voorzieningen, werkgevers en onderwijsinstellingen in de regio.

Apeldoorn
In Apeldoorn wordt gebruik gemaakt van het boek ‘Taal voor de Bouw’. In dit werkboek staan in begrijpelijke taal woorden en begrippen voor de bouwvakker. Het is bedoeld voor statushouders, zij-instromers of laaggeletterden. 

Dalfsen
In Dalfsen volgen statushouders 3 tot 6 maanden een taalstage bij een bedrijf in de gemeente of regio. Voorwaarde is dat ze ongeveer een half jaar in de gemeente wonen en over basiskennis van het Nederlands beschikken. Tijdens de stage krijgen ze een beeld van hoe het werkt op de Nederlandse werkvloer. 

Hendrik-Ido-Ambacht
In Hendrik-Ido-Ambacht gaan kinderen van statushouders een deel van de week naar de taalklas. Daarnaast gaan ze een aantal dagen per week naar hun stamschool in de wijk waar ze wonen. Ze draaien dan mee in de groep waar ze geplaatst worden nadat ze klaar zijn met de taalklas. 

Haarlem
Haarlem kent het schakeltraject ‘Leren en werken in de zorg voor anderstaligen’. Anderstaligen bereiden zich hiermee voor op de vervolgopleiding Verzorgende Individuele Gezondheidszorg. In het traject krijgen studenten Nederlandse taalles en maken ze kennis met de zorgpraktijk in de regio.

Hardenberg
In Hardenberg geven de GGD en een budgetconsulent van Raad en Recht workshops aan nieuwkomers. Deze workshops gaan over onder meer de normen en waarden in Nederland en de aanwezige voorzieningen. Ook het beheer van de eigen financiën en de gezondheidszorg in Nederland komen op tafel. 

Noordenveld
In de lokale krant verschijnt eens in de acht weken een inclusiepagina. Hierin staan verhalen, onder meer van vluchtelingen. Die verhalen laten inwoners zien wat het betekent om vluchteling te zijn.

Doetinchem
In Doetinchem volgen deelnemers een traject met taalonderwijs en oriëntatie op de arbeidsmarkt. Deelnemers bouwen een sociaal netwerk op en worden aan vrijwilligerswerk geholpen. Resultaat: na deelname spreken ze beter Nederlands, durven meer en leggen makkelijker contact. 

Een goede start is het halve werk. Dat betekent het opbouwen van een vertrouwensband met de statushouder, een goede overdracht van AZC naar gemeente, de statushouder wegwijs maken en een brede intake op alle leefgebieden.

Haarlem
Alle volwassen statushouders die in Haarlem komen wonen volgen een introductieprogramma van meerdere weken. Het programma gaat onder andere over werk, financiën, gezondheid, opvoeding en het schoolsysteem in Nederland. Meer dan 20 organisaties dragen aan het programma bij.

Tilburg
Het introductieprogramma van de gemeente Tilburg bestaat uit taallessen en uit oriëntaties op Tilburg en de Nederlandse arbeidsmarkt en samenleving. Het programma heeft een doorlooptijd van 12 weken. 

Zeist
In Zeist hebben casemanagers een uitgebreid intakegesprek waarbij van alles langskomt. Zo ontstaat een overzicht van de situatie, wensen en behoeften van de statushouder en wat hij nodig heeft aan ondersteuning. Daarna vindt een warme overdracht plaats aan de ketenpartners in het integratietraject.

Tilburg
Partijen betrokken bij de integratie maken met een open gesprek eerst kennis met de statushouder. Pas daarna kijken ze of er ondersteuning nodig is op een bepaald leefgebied. Door deze aanpak staat de statushouder open voor ondersteuning en durft hij hulp te vragen.

Kunnen de statushouder en zijn gezin zelf geen regie voeren om voorspoedig te integreren? Dan is coördinatie van hulp en ondersteuning nodig. Het voeren van proces- en/of casusregie voorkomt dubbel werk en dat zaken over het hoofd worden gezien.

Handreiking voor regisseur
Wat heeft een goede regisseur nodig aan kennis, competenties en bevoegdheden? Wat moet voor de regisseur geregeld zijn? TSD heeft een handreiking voor regisseurs die verantwoordelijk zijn voor de regie van zorg en ondersteuning aan kwetsbare gezinnen. 

Zeist
Binnen de gemeente Zeist heeft een matchmaker direct contact met statushouders. Ook voert hij regie over de keten rondom statushouders. Verder zorgt de matchmaker voor de samenwerking en afstemming met uitvoerende partijen en gemeente.

Tilburg
In Tilburg voert de klantregisseur van de gemeente de regie over het inburgeringstraject van statushouders in zijn of haar portefeuille. Ook heeft hij contact met de verschillende instanties die de statushouder begeleiden. Partijen informeren elkaar en stemmen hun aanpak op elkaar af.

Noardeast-Fryslân
In de gemeente Noardeast-Fryslân heeft de statushouder gedurende het hele integratietraject te maken met één contactpersoon, namelijk de consulent huisvesting. Die voert de regie van A tot Z. Alle betrokkenen weten wie de contactpersoon is, dat deze de regie voert en hoe deze is te bereiken.

Dalfsen
In de gemeente Dalfsen is de consulent werk en inkomen statushouders het eerste aanspreekpunt voor statushouders. De consulent regelt het inkomensdeel, maar is ook aanspreekpunt voor onder meer onderwijs, huisarts en maatschappelijk werk. De betrokken partijen hebben regelmatig overleg met elkaar. 

Heerlen
Gemeente Heerlen zet inburgeringsconsulenten in die veel ervaring hebben met nieuwkomers. Die consulenten volgen de nieuwkomers voor langere tijd tijdens hun integratieproces. Naast taalverwerving en participatie komen ook thema’s langs zoals het opbouwen van een sociaal netwerk.

De inzet van voormalig statushouders of ervaringsdeskundigen kan integratie bevorderen. Deze ambassadeurs slaan een brug tussen de cultuur van het land van herkomst en de partijen die bij de integratie zijn betrokken. De ambassadeurs geven advies, enthousiasmeren en delen hun opgedane kennis en ervaring.

Noordenveld
De gemeente Noordenveld heeft een denktank met zowel oud- als nieuwkomers. Deze groep deelt ervaringen over het integratietraject met de gemeente. Vooral waar het gaat om de uitwerking van de nieuwe Wet inburgering levert dit veel informatie op over wat wel werkt en wat niet.

Dalfsen
Binnen de gemeente Dalfsen heeft de welzijnsorganisatie een Syriër in dienst. Hij organiseert ontmoetingsavonden en bijeenkomsten over zaken waar statushouders tegenaan lopen. Ook ondersteunt hij individuele statushouders.

Hattem
Hattem helpt met de methode ‘Grenzeloos’ statushouders aan werk, een studie of vrijwilligerswerk. De statushouder wordt begeleid door een ervaringsdeskundige en een medewerker van Nederlandse origine. De ervaringsdeskundige kent de verschillen tussen het land van herkomst en Nederland en kan een vertrouwensband opbouwen met de statushouder.

Aalten
Met geld van de gemeente Aalten neemt Welzijnsorganisatie Figulus twee cultuurverbinders tijdelijk in dienst. Dit zijn ervaringsdeskundigen die al langer in Nederland wonen. Zij kunnen verschillen overbruggen en bijvoorbeeld meegaan naar gesprekken met de huisarts of de sociale dienst.

Adequate ondersteuning betekent rekening houden met voorkeuren en hulpvragen van de statushouder. Maar ook met diens zelfredzaamheid, culturele achtergrond en taalbeheersing. Dat vraagt om maatwerk, geduld, vindingrijkheid en genoeg tijd.

Noord-Kennemerland
In de regio Noord-Kennemerland bespreken ISK en MBO samen met gemeenten alle jonge statushouders via de "Route Nieuwkomers". Zij kijken wat nodig is voor goed onderwijs of begeleiding naar werk. Vanuit het onderwijs nemen vooral docenten, decanen en zorgcoördinatoren deel, vanuit de gemeenten zijn dat klantmanagers werk en inkomen, leerplicht, RMC en J&G. 

Hardenberg
Met het Project SSTiP bied de gemeente Hardenberg vrouwelijke nieuwkomers die onvoldoende geïntegreerd zijn positieve ervaring met participatie en werkervaring. Bijvoorbeeld door extra taallessen, rouwverwerking of een sportservicegroep. In de laatste fase volgen de vrouwen een stage om werkervaring op te doen. 

Noordenveld
Vluchtelingenwerk biedt een juridisch spreekuur aan en een training die focust op het vinden van werk, zoals het maken van een CV en het voorbereiden op sollicitaties. Ook wordt na afloop van het traject nazorg geboden. Vluchtelingenwerk werkt hiervoor samen met de gemeente Noordenveld.

Maastricht
Maastricht wil jonge statushouders met een grote afstand tot de arbeidsmarkt helpen. Met onder meer praktijkonderwijs en intensieve bemiddeling wanneer die jongeren aan het werk willen. Inmiddels zijn veel van die jonge statushouders (parttime) aan het werk en willen ze vaak een vervolgopleiding doen.

Weert
In de gemeente Weert kunnen statushouders inburgering combineren met extra taallessen en het opdoen van werkervaring. Hiervoor zet de gemeente jobcoaches en jobhunters in, terwijl werkgevers zorgen voor buddy’s op de werkplek. Daarnaast kunnen statushouders workshops volgen, zoals over omgaan met geld en het stellen van doelen.

Tilburg
Statushouders met een goede kans om snel aan het werk te gaan, mogen meedoen aan een re-integratietraject. Dit maatwerktraject kan bestaan uit groepsworkshops, individuele gesprekken en taalondersteuning. Daarnaast worden alle deelnemers gestimuleerd om vrijwilligerswerk, een stage of opleiding te doen.

Zelfevaluatietool voor gemeenten 
Gemeenten en partners in het sociaal domein willen statushouders graag de beste ondersteuning bieden. De Zorg- en Ondersteuning Evaluatie Tool van TSD en IWW helpt inzicht te krijgen in wat goed gaat, wat beter kan en welke afspraken nodig zijn. De tool geeft een beeld van de weg die een inwoner aflegt als hij zorg of ondersteuning nodig heeft en hoe de samenhang tussen de geleverde zorg of ondersteuning is.

Hendrik-Ido-Ambacht
In Hendrik-Ido-Ambacht maakt VluchtelingenWerk bij de intake gebruik van een vaardigheidsmeter. Deze brengt in kaart op welke leefgebieden de statushouder hulp nodig heeft, waarna wordt gekeken naar passende ondersteuning. Procesbeschrijvingen leggen stap voor stap uit hoe je bepaalde ondersteuning kunt bieden - bijvoorbeeld bij het openen van een bankrekening.

Voor statushouders begint de weg naar ondersteuning met weten dat je in je gemeente hulp kan en mag vragen. Statushouders en hun gezin hebben het meest aan een vast aanspreekpunt of contactpersoon. Die contactpersoon moet zichtbaar en goed bereikbaar zijn, maar ook proactief ondersteunen.

Huizen
Om statushouders te laten kennismaken met belangrijke organisaties in de gemeente, organiseerde TWiNburgering in Huizen een lokale excursie. Al wandelend bezochten de deelnemers de bibliotheek, de vrijwilligerscentrale, het politiebureau, het busstation, een scholengemeenschap, een zorgcentrum en het gemeentehuis. Ter plekke kregen de deelnemers een korte voorlichting over deze organisaties. 

Winterswijk
In Winterswijk worden statushouders met (al langere tijd) een bijstandsuitkering, begeleid naar betaald werk. Ze  doen werkervaring op in de Kringloopwinkel en krijgen taalles. Om door te stromen naar een vaste baan zijn afspraken gemaakt met werkgevers via het regionale werkgeversservicepunt. 

Haarlem
De gemeente Haarlem maakte een contactkaart waarmee statushouders verschillende organisaties kunnen onderscheiden. In de kaart staat korte informatie – in Nederlands-Tigrinya of Nederlands-Arabisch  - over huisarts, wijkagent, woningbouwcorporatie en huiselijk geweld. Ook staat er wat de gemeente en Vluchtelingenwerk voor de statushouders kunnen doen.

Hendrik-Ido-Ambacht 
In Hendrik-Ido-Ambacht werken medewerkers van de Regionale Sociale Dienst, VluchtelingenWerk en het sociaal wijkteam, verschillende dagen per week op dezelfde plek in de gemeente. Op deze plek kunnen statushouders terecht met hun vragen. Onder meer tijdens speciale spreekuren van de organisaties.

Tilburg
De aanpak in Tilburg is outreachend en wijkgericht. In de wijken worden statushouders persoonlijk benaderd om na te gaan of ze behoefte hebben aan ondersteuning maar ook om ze te activeren. Het opbouwen van een vertrouwensband is een belangrijk onderdeel hiervan.