Video Meedoen met taal

In Nederland hebben drie miljoen mensen moeite met lezen en schrijven.

Bij het Toezicht Sociaal Domein hebben we hier onderzoek naar gedaan. We hebben gekeken hoe mensen die moeite hebben met lezen en schrijven hulp kunnen krijgen. Het is immers belangrijk dat iedereen goed kan meedoen in de samenleving.

Daarom hebben we onder andere scholen onderzocht. We vroegen hen hoe zij lesgeven en of mensen bij hen de kans krijgen om hun taalvaardigheden te verbeteren – vooral op het gebied van lezen en schrijven.

We hebben ook gekeken naar andere plekken, zoals huisartsen, carnavalsverenigingen en apothekers. We vroegen hen of zij zich ervan bewust zijn dat ze in contact kunnen komen met mensen die moeite hebben met lezen en schrijven. Dat bewustzijn is belangrijk.

Toch is het lastig, want veel mensen die hiermee worstelen, vertellen dat niet snel.

Wat viel op bij scholen en taallessen?
We spraken mensen die taallessen hebben gevolgd. Zij vertelden dat ze hierdoor veel meer zelfvertrouwen kregen. Maar niet iedereen volgt taallessen, en dat is jammer. Scholen willen deze mensen wel helpen, maar vinden het vaak moeilijk om hen te bereiken.

En bij andere organisaties?
Veel organisaties – zoals huisartsen en gemeenten – willen duidelijk communiceren. Maar hun brieven, formulieren en websites zijn vaak moeilijk te begrijpen. Dat geldt ook voor gemeenten. Stel je voor dat je een uitkering wilt aanvragen: is dat proces dan begrijpelijk genoeg voor mensen die moeite hebben met lezen en schrijven?

Wat moet er veranderen?
Mensen die moeite hebben met lezen en schrijven weten als geen ander hoe lastig het is. Daarom willen we dat organisaties – zoals gemeenten of huisartsen – hun ervaringen en ideeën gebruiken om hun dienstverlening te verbeteren. Dat helpt om betere hulp te bieden.

Het is belangrijk dat juist deze mensen meepraten. Zij weten precies waar de knelpunten zitten. We hebben dat ook aan gemeenten en andere organisaties meegegeven: gebruik de inzichten van de mensen om wie het gaat.

In 2026 gaan we opnieuw kijken: hebben organisaties echt iets gedaan met deze informatie, en is de situatie verbeterd?

Wat kunnen mensen zelf doen?
Als je moeite hebt met lezen en schrijven: zeg het. Dan kun je hulp krijgen. Je bent niet alleen – drie miljoen mensen in Nederland hebben er ook mee te maken. Je hoeft je er dus niet voor te schamen.

Wil je je aanmelden voor een taalles?
Ga dan naar de bibliotheek in de buurt. Zij helpen je verder.

Wil je meer weten?
Ga naar onze website: toezichtsociaaldomein.nl
Je kunt ons ook bellen of mailen.